Słowniczek

Wszystko co chciałbyś wiedzieć.

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - Ł - M - N
- O - P - R - S - Ś- T - U - W - Z

Litera "C"

CAŁUN - szata, w którą owinięte było ciało Chrystusa złożonego w grobie, na której w cudowny sposób odbiła się postać Chrystusa.
CARITAS - czynne praktykowanie chrześcijańskiej miłości bliźniego lub organizacja dobroczynna działająca w Kościele.
CELEBRANS - osoba przewodnicząca zgromadzeniu liturgicznemu (najczęściej kapłan).
CELEBRET - list polecający Stolicy Apostolskiej, biskupa lub przełożonego, potwierdzające brak przeszkód do odprawiania Mszy Świętej przez kapłana, którego dotyczy.
CELIBAT - zobowiązanie kapłańskie do pozostania w stanie bezżennym.
CEREMONIARZ - osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości.
CEROFERARIUSZ - ministrant światła.
CHARYZMAT - szczególne dary od Boga, uzdalniające człowieka do posługiwania w Kościele, udzielone dla dobra nie tyle obdarowanego, co dla dobra innych.
CHORAŁ - oficjalny śpiew Kościoła (jednogłosowy), lub księga zawierająca śpiewy liturgiczne.
CHRZCIELNICA - naczynie z kamienia, metalu lub drewna, w którym przechowuje się wodę do chrztu, jest ona symbolem odrodzenia z wody i z Ducha Świętego.
CHRZEST - pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, uwalnia od grzechu pierworodnego i wszystkich innych grzechów i włącza do Kościoła.
CHRZEŚCIJAŃSTWO - religia założona przez Jezusa Chrystusa. W ciągu wieków swej historii rozpadło się na: Katolicyzm, Prawosławie, Protestantyzm.
CIBORIUM - puszka na komunikanty.
CIEMNICA - miejsce w kościele gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament w noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek.
CINGULUM - sznur służący do przepasywania alby, element stroju liturgicznego. Przypomina powściągliwość w życiu, którą powinien odznaczać się kapłan.
CNOTA - właściwa postawa wobec Boga, bliźnich i samego siebie lub stała skłonność do powtarzania dobrych uczynków.
CREDENTIA - zob. kredencja.
CREDO - wyznanie wiary (łac. credo - wierzę).
CUDA - nadzwyczajne zjawiska o charakterze religijnym przekraczające naturalne prawa.
CUSTODIA /kustodia/ - naczynie, w którym przechowuje się Najświętszą Hostię do wystawienia w monstrancji.
CYBORIUM - puszka (naczynie) do przechowywania Eucharystii pod postacią chleba.

Litera "D"

DALMATYKA - jest szatą własną diakona. Wkłada ją na albę i stułę. Pierwotnie dalmatyka była strojem świeckim. Za jej ojczyznę uchodzi Dalmacja, od której wzięła nazwę. Jest znakiem urzędu, zaszczytu diakona usługującego Chrystusowi Eucharystycznemu. Modlitwa kościelna przedstawia ją jako szatę radości i symbol nadprzyrodzonej sprawiedliwości.
DARY OFIARNE - rzeczy i akty wewnętrzne, które człowiek składa Bogu w czasie Mszy Świętej. Przede wszystkim są to dary chleba i wina, które oznaczają wszelką ofiarę człowieka.
DEO GRATIAS - "Bogu niech będą dzięki".
DIAKON - Pomocnik kapłana, który na mocy swoich święceń może udzielać sakramentu chrztu, chować zmarłych, błogosławić małżeństwa i rozdzielać Komunię Świętą "Stali diakoni" mogą być ludźmi żonatymi.
DIASPORA - Miejsce, gdzie "rozproszeni" katolicy żyją pośród większej wspólnoty ludzi innego wyznania.
DNI BŁAGALNE - należą do nich: dzień św. Marka Ewangelisty (25 kwietnia) i trzy dni przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego (Dni Krzyżowe). W dni błagalne urządzano procesje w kierunku pól, ze śpiewem litanii do Wszystkich Świętych, dla wyproszenia u Boga dobrych zbiorów.
DNI KWARTALNE - znane są w liturgii rzymskiej od czasów starożytnych. Należą do nich środy, piątki i soboty: pierwszego tygodnia wielkiego postu; tygodnia po Zielonych Świątkach; tygodnia po Podwyższeniu Krzyża i trzeciego tygodnia adwentu. Każdy z tych tygodni przypada na początek poszczególnych pór roku i dlatego nazwano je dniami kwartalnymi (quattuor tempora). Polska nazwa ("Suchedni") wywodzi się od zachowywania postu w te dni. W języku staropolskim "suszyć" = "pościć" - suchedni = postne dni.
DOGMAT - Prawda religijna, którą Kościół podaje do wierzenia jako nieomylną.
DOMINUS VOBISCUM! - "Pan z wami".
DOKSOLOGIA - hymn pochwalny na cześć Boga w Trójcy Jedynego (doksa = chwalą).
DZIEKAN - Ksiądz stojący na czele księży pracujących w jednym dekanacie (zwykle 10 parafii).
DZWONKI OŁTARZOWE - zwracają uwagę wiernych na zmianę postawy liturgicznej, zwołują lud i wielbią dźwiękiem Boga.

Litera "E"

EKSKOMUNIKA - Ciężka kara kościelna polegająca na wyłączeniu katolika ze wspólnoty Kościoła.
EPISKOPALIA - Insygnia władzy biskupiej (mitra i pastorał).
EPISTOŁA - Czytanie przed Ewangelią wzięte ze Starego Testamentu lub Listów Apostolskich.
ESCHATOLOGIA - (grec. Eschaton = ostateczny) ogół poglądów o przeznaczeniu świata i celu ostatecznym, o losach pośmiertnych człowieka.
ESCHATON - najwyższa, ostateczna rzeczywistość, rzeczywistość Chrystusa jako „ostatecznego Adama" (eschaton Adam) Skrycie obecna w Kościele jako tajemnica Zmartwychwstałego, objawi się ona w pełni przy ponownym przyjściu Chrystusa.
ET CUM SPIRITU TUO - "I z duchem twoim".
EUCHARYSTIA - Dziękczynienie (Msza Święta), także: Najświętszy Sakrament przechowywany w tabernakulum.
EWANGELIARZ - księga liturgiczna zawierająca wybrane na poszczególne dni teksty Ewangelii.
EXULTET - Uroczysta pieśń wykonywana podczas liturgii Wielkiej Soboty.

Litera "F"

FRESKI - Malowidła naścienne wykonywane na mokrym jeszcze tynku

Litera "G"

GLORIA IN EXCELSIS DEO! - "Chwała na wysokości Bogu".

GRZECH - To bunt przeciwko przykazaniom Bożym i nieprzestrzeganie ich. Przez grzech człowiek świadomie oddziela się od Bożej miłości. Jego więź z Bogiem i Kościołem zostaje zakłócona. Pomimo to Bóg kocha człowieka i oczekuje jego powrotu. Ten powrót (nawrócenie) może się dokonać przez pokutę. Człowiek wie w sumieniu, czego Bóg od niego żąda. Jeżeli decyduje się postąpić wbrew sumieniu, wówczas popełnia grzech.