Polecamy również:

Heraldyka w Kościele

Herb zwykłego kapłana

Sobota 26 Kwietnia 2008 13:30
Źródło: grafika ze strony wikipedia.pl oraz diecezja.swidnica.pl
Przygotował: MB

Jedną z bardziej reprezentacyjnych oznak godności w Kościele jest posiadanie przez duchownych herbu, który informuje nas o ich miejscu w hierarchii.
Heraldyka czyli nauka o herbach, pojawiła się w kościele, w wyniku przenikania kultury świeckiej do świata duchownego. Już we wczesnym średniowieczu pierwsze godła i emblematy heraldyczne pojawiły się na pieczęciach dokumentów i korespondencji kościelnej.

Prawie od samego początku heraldyki (XII wiek) herby były używane przez osoby duchowne i instytucje kościelne. Wiązało się to głównie przysługującymi Kościołowi prawami feudalnymi. W ciągu wieków wykształciła się całkowicie specyficzna gałąź heraldyki: heraldyka kościelna, zapożyczająca niektóre elementy z heraldyki świeckiej i dostosowująca je do rodzajów i hierarchii godności kościelnych.

Na tarczy do XIX wieku duchowni umieszczali swoje godła rodowe, a biskupi łączyli je często z herbami swych ziem diecezjalnych. W XIX wieku, wobec powolnego zaniku dawnego znaczenia herbów, zaczęto umieszczać różne symbole dewocyjne. W XX wieku - wobec szerszego akcesu do wyższych tytułów kościelnych osób spoza herbowych elit społecznych - przyjęło się, że nowo konsekrowany biskup wybiera swój herb. Jeśli jednak chce wybrać herb rodowy, winien dokonać w nim jakiejś lekkiej modyfikacji.

Warto zwrócić uwagę, że heraldyka kościelna rozróżnia kilkanaście rodzajów herbów duchowieństwa. Każdy ksiądz może mieć swój własny herb, ma do tego prawo. Tylko chyba mało kto korzysta z tego prawa. Herb jest znakiem rozpoznawczym, wyróżnikiem. Zawiera w sobie bogatą symbolikę, jest oznaką godności, stopnia, tytułu i przynależności do stanu duchownego. Posiadanie takiego herbu nie wynika ze szlachectwa, tylko jak pisałem zdanie wcześniej, z przynależności do stanu duchownego. Posiadanie przez zwykłego księdza herbu nie wiąże się z żadnym prawem do eksponowania go w takich miejscach jak to jest w przypadku chociażby herbów biskupich czyli nad tronem biskupim, wejściem do katedry, w reprezentacyjnych miejscach rezydencji.

Do 1917 roku możliwe było umieszczanie w kościele herbu duchownego, który był dobroczyńcą, fundatorem czy patronem tegoż kościoła, jednak KPK i to prawo zniósł.

Posiadanie więc przez zwykłego kapłana własnego herbu mimo, że nie wiąże się z prawem eksponowania go, pozwala np. duchownym pochodzącym z rodzin herbowych podtrzymać tradycję, ale też poprzez symbole niesie ważne treści z którymi kapłan się utożsamia.
Dziś Kościół docenia i wykorzystuje herby, lecz przeważnie tylko te należące do najwyższych stopniem i tytułem duchownych.


Herb Papieża Benedykta XVI	Herb bp Ignacego Deca	Herb bp Adama Bałabucha

Heraldyka kościelna

	Kardynał czerwony kapelusz dwa czerwone frędzle na kapeluszu 15 czerwonych frędzli po każdej stronie herbu za tarczą krzyż biskupi lub arcybiskupi (na rysunku: arcybiskupi) pod tarczą szarfa z dewizą
	Prymas (ale nie kardynał), patriarcha zielony kapelusz dwa zielone frędzle na kapeluszu 15 zielonych frędzli po każdej stronie herbu za tarczą krzyż arcybiskupi pod tarczą szarfa z dewizą
	Arcybiskup zielony kapelusz dwa zielone frędzle na kapeluszu 10 zielonych frędzli po każdej stronie herbu za tarczą krzyż arcybiskupi pod tarczą paliusz (są też herby bez paliusza) i szarfa z dewizą
	Biskup zielony kapelusz dwa zielone frędzle na kapeluszu 6 zielonych frędzli po każdej stronie herbu za tarczą krzyż biskupi pod tarczą szarfa z dewizą
	Opat zielony kapelusz dwa zielone frędzle na kapeluszubr 6 zielonych frędzli po każdej stronie herbubr za tarczą pastorał gdy opat może nosić mitrę, nad tarczą herbową obok pastorału znajduje się mitra, pod tarczą szarfa z dewizą
	Prepozyt, Infułat czarny kapelusz dwa czarne frędzle na kapeluszu 6 czarnych frędzli po każdej stronie herbu za tarczą pastorał
	Pronotariusz Apostolski fioletowy kapelusz dwa czerwone frędzle na kapeluszu 6 czerwonych frędzli po każdej stronie herbu
	Honorowy Prałat Jego Świątobliwości fioletowy kapelusz dwa fioletowe frędzle na kapeluszu 6 fioletowych frędzli po każdej stronie herbu
	Kapelan Jego Świątobliwości czarny kapelusz dwa fioletowe frędzle na kapeluszu 6 fioletowych frędzli po każdej stronie herbu
	Kanonik czarny kapelusz dwa czarne frędzle na kapeluszu 3 czarne frędzle po każdej stronie herbu
	Dziekan czarny kapelusz dwa czarne frędzle na kapeluszu 2 czarne frędzle po każdej stronie herbu
	Kapłan czarny kapelusz dwa czarne frędzle na kapeluszu 1 czarny frędzel po każdej stronie herbu