|
Prawie od samego początku heraldyki (XII
wiek) herby były używane przez osoby duchowne i instytucje
kościelne. Wiązało się to głównie przysługującymi Kościołowi
prawami feudalnymi. W ciągu wieków wykształciła się całkowicie
specyficzna gałąź heraldyki: heraldyka kościelna, zapożyczająca
niektóre elementy z heraldyki świeckiej i dostosowująca je
do rodzajów i hierarchii godności kościelnych.
Na tarczy do XIX wieku duchowni umieszczali
swoje godła rodowe, a biskupi łączyli je często z herbami
swych ziem diecezjalnych. W XIX wieku, wobec powolnego zaniku
dawnego znaczenia herbów, zaczęto umieszczać różne
symbole dewocyjne. W XX wieku - wobec szerszego akcesu do wyższych
tytułów kościelnych osób spoza herbowych elit społecznych
- przyjęło się, że nowo konsekrowany biskup wybiera swój
herb. Jeśli jednak chce wybrać herb rodowy, winien dokonać
w nim jakiejś lekkiej modyfikacji.
Warto zwrócić uwagę, że heraldyka kościelna
rozróżnia kilkanaście rodzajów herbów duchowieństwa. Każdy
ksiądz może mieć swój własny herb, ma do tego prawo.
Tylko chyba mało kto korzysta z tego prawa. Herb jest znakiem
rozpoznawczym, wyróżnikiem. Zawiera w sobie bogatą symbolikę,
jest oznaką godności, stopnia, tytułu i przynależności do
stanu duchownego. Posiadanie takiego herbu nie wynika ze
szlachectwa, tylko jak pisałem zdanie wcześniej, z przynależności
do stanu duchownego. Posiadanie przez zwykłego księdza herbu
nie wiąże się z żadnym prawem do eksponowania go w takich
miejscach jak to jest w przypadku chociażby herbów biskupich
czyli nad tronem biskupim, wejściem do katedry, w
reprezentacyjnych miejscach rezydencji.
Do 1917 roku możliwe było umieszczanie w
kościele herbu duchownego, który był dobroczyńcą,
fundatorem czy patronem tegoż kościoła, jednak KPK i to
prawo zniósł.
Posiadanie więc przez zwykłego kapłana własnego herbu
mimo, że nie wiąże się z prawem eksponowania go, pozwala
np. duchownym pochodzącym z rodzin herbowych podtrzymać
tradycję, ale też poprzez symbole niesie ważne treści z którymi
kapłan się utożsamia.
Dziś Kościół docenia i wykorzystuje herby, lecz przeważnie
tylko te należące do najwyższych stopniem i tytułem
duchownych. |
|