HUMERAŁ jest to część stroju liturgicznego,  wywodzi się on ze starożytnej chusty noszonej na ramionach i szyi przez ludzi należących do wyższych warstw społecznych. Częścią szat liturgicznych stał się dopiero w IX w. we Frankonii. Humerał był symbolem karności w mowie. Ze względu na zakładanie go na głowę, a potem dopiero na szyję; w modlitwie przygotowawczej nazywano go "galea salutis" - "hełmem zbawienia" (Ef 6,17). Obecnie humerał jest to niewielka chustka z lnu lub innej tkaniny szlachetnej, naturalnej lub syntetycznej, zakładana na szyję pod albę jeśli ta nie osłania całkowicie ubioru.

ALBA z łac. albus - biały. Alba jest symbolem czystości duszy będącej w stanie laski uświęcającej, zdobytej przez krew Baranka (Ap 7,14), której nagrodą będzie uwielbienie w niebie.  Jest ona długą, białą szatą, sięgającą do kostek, z długimi rękawami. Taka ukształtowała się we wszystkich obrządkach ze starożytnej tuniki, noszonej tak przez mężczyzn jak i przez kobiety.   W zależności od kroju uzupełniana humerałem. Ma oznaczać podobieństwo do Boga, który "światłem jest okryty jak płaszczem" (Ps 104,2), do Chrystusa, który przemienił się na górze Tabor i jego szaty były białe jak śnieg. Jest znakiem sprawiedliwych męczenników. Modlitwa przeznaczona do odmawiania przy jej ubieraniu mówi: "Wybiel mnie, Panie, i oczyść serce moje, ażebym we krwi Baranka wybielony, mógł zasłużyć sobie na radość wieczną".

CINGULUM jest to gruby sznur zakończony frędzlami na obu końcach, którym przepasuje się albę, gdy jest za szeroka i za długa, by dobrze leżała na liturgii.  Symbolizuje wstrzemięźliwość, dyspozycyjność, gotowość do pracy (Wj 28,4; Kpł 8,13), znak gotowości na przyjście Pana (Łk 12,35). Jest także znakiem pracy w służbie Bożej. Modlitwa przy zakładaniu paska mówi: "Przepasz mnie, Panie, sznurem czystości i zgaś w sercu moim ogień wszelkiej pożądliwości, abym we wstrzemięźliwości i czystości serca mógł Ci coraz lepiej służyć". Cingulum występuje w różnych kolorach.

KOMŻA jest skróconą albą o szerokich rękawach. Zastępuje albę do niższych posług. Najpierw używano jej w chórze, czyli podczas liturgii godzin, a od XIV w. także do tych wszystkich liturgicznych, dla których alba nie była wyraźnie przypisana. Symbolika komży jest taka sama co alby, a więc oznacza czystość duszy.

STUŁA to element stroju liturgicznego w kształcie wstęgi czy szarfy, lekko rozszerzona na końcach, uszyta z tej samej tkaniny, co ornat.   Kapłan i biskup noszą stułę zawieszoną swobodnie na szyi i zwisającą swobodnie z przodu. Diakon natomiast zakłada stułę na kształt szarfy z lewego ramienia, ukośnie do prawego boku i tam ją spina. Jest ona najważniejszym insygnium spośród szat liturgicznych. Symbolizuje władzę i godność urzędu kapłańskiego. Symbolizuje ona takie godność chrześcijańską, szatę godową wszystkich powołanych do nieśmiertelnego królowania z Panem Bogiem w niebie. Modlitwa jaką odmawiano przy wkładaniu stuły, tak o tym mówi: "Zwróć mi, o Panie, stułę nieśmiertelności, która straciłem przez grzech pierwszych rodziców moich, a chociaż nie jestem godny zbliżyć się do Twoich świętych tajemnic, niechaj dostąpię jednak radości wiecznej".

ORNAT - z łac. ornare - przyodziany, przyozdobiony. Powstał z wierzchniej szaty rzymskiej, która była rodzajem płaszcza bez rękawów z jednym małym otworem na głowę. Ornatu używano przy wszystkich czynnościach kapłańskich. Od XIII w. zaczęto go obcinać z boków, by nie krępował ruchów rąk, aż w XVII w. pozostały już, tylko dwa płaty materiału, z przodu i z tyłu. Równocześnie ornat przyozdabiano coraz bardziej bogatymi haftami. Na plecach kapłana zwykle haftowano znak krzyża, symbol Ofiary krzyżowej Chrystusa i równocześnie symbol ciężaru służby Bożej. Obecnie wraca się do ornatu obszernego, odznaczającego się szlachetną prostotą i estetycznym wyglądem. Ponieważ ornat ubiera się na wszystkie inne szaty, dlatego w obrzędach święceń uchodził zawsze za symbol miłości pokrywającej grzechy (1 P 4,8). Ornat spoczywający na plecach na kształt przytłaczającego ciężaru, modlitwa przeznaczona do odmawiania przy jego wkładaniu nazwała słodkim jarzmem Pańskim (Mt 11,30). Modlitwa ta brzmi: "Panie, który powiedziałeś: jarzmo moje jest słodkie, a brzemię moje lekkie, daj, ażebym mógł je tak dźwigać, by zasłużyć na łaskę Twoją".

W zależności od okresu liturgicznego używa się określonego koloru ornatu.

Kolor biały
symbolizuje czystość, niewinność, radość i światło oraz nastrój świąteczny. Szat liturgicznych koloru białego używa się:

• w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego,

• w święta i wspomnienia Chrystusa Pana z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki,

• w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny,

• Świętych Aniołów,

• Świętych - którzy nie byli męczennikami,

• w uroczystość Wszystkich Świętych (l listopada),

• św. Jana Chrzciciela (24 czerwca),

• w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia),

• Katedry św. Piotra (22 lutego)

• i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).

Kolor biały może zastępować wszystkie inne kolory.

Kolor czerwony

jest znakiem krwi i męczeństwa, jak również ognistych języków, w postaci których Duch Świętych zstąpił na apostołów w Wieczerniku. Szat liturgicznych koloru czerwonego używa się:

• w niedzielę Męki Pańskiej (Palmową),

• w Wielki Piątek,

• w niedzielę Zesłania Ducha Świętego,

• w Mszach ku czci Męki Pańskiej,

• w główne święta Apostołów i Ewangelistów

• w dni Świętych Męczenników.

Kolor zielony

symbolizuje nadzieję, młodość, sprawiedliwość oraz odrodzenie. Szat liturgicznych koloru zielonego używa się w niedziele i dni powszednie Okresu Zwykłego.

Kolor fioletowy

wskazuje na oczekiwanie na spotkanie z Jezusem i na ducha pokuty. Symbolizuje on również żałobę oraz godność (np. strój biskupa czy prałata). Używany jest podczas Adwentu, w Wielkim Poście i w liturgii za zmarłych. Można używać go zamiast czarnego.

Kolor różowy

podkreśla radość z bliskości Pana i przerwę w dyscyplinie pokutnej. Używany jedynie w trzecią niedzielę Adwentu (niedziela Gaudete) i czwartą niedzielę Wielkiego Postu (niedziela Laetare).

Kolor czarny

oznacza żałobę i pokutę. Może być używany we wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada) i podczas Mszy pogrzebowych dorosłych.

Kolor niebieski

używany jest w święta Maryjne.

Kolor złoty

oznacza on charakter uroczystej liturgii. Używany w ważniejsze uroczystości.

DALMATYKA jest szatą liturgiczną diakona. Wkłada ją on na albę i stułę. Pierwotnie dalmatyka była strojem Świeckim. Za jej ojczyznę uchodzi Dalmacja, od której wzięła nazwę. Strojem liturgicznym diakona dalmatyka stała się w IX wieku. Była to szata długa i szeroka, nie przepasana, o krótkich i szerokich rękawach. Z czasem uległa skróceniu, a dla łatwiejszego jej ubierania przecięto ją z obydwu boków, łącznie z rękawami. Zawsze była koloru białego z czerwonymi, pionowymi pasami, biegnącymi od ramion do dołu, z przodu i z tyłu. Od XIII w. kolor jej zaczęto dostosowywać do koloru ornatu. Dalmatyka jest znakiem urzędu diakona, który zawsze cieszył się w Kościele wielkim szacunkiem. Szata oznacza zaszczyt i honor diakona, usługującego Chrystusowi Eucharystycznemu. Kościół przedstawia dalmatykę jako szatę radości i symbol nadprzyrodzonej sprawiedliwości

KAPA jest wierzchnią szatą liturgiczną używaną podczas procesji, w uroczystej liturgii godzin i do udzielania Sakramentów poza Mszą Świętą. Kapa pierwotnie była strojem książąt i królów. Nie jest t zatem strój liturgiczny w takim znaczeniu jak pozostałe szaty liturgiczne. Nie ma też powszechnie przyjętej symboliki. Kapłan używa kapy w czasie szczególnie uroczystej liturgii i podczas udzielania sakramentów świętych poza Mszą Świętą.

WELON to chusta do zasłaniania, wyraz czci - przede wszystkim jako welon naramienny, przez który kapłan przy uroczystym błogosławieństwie ujmuje monstrancję, oraz jako welon na kielich (w kolorze dnia) - którym jest nakryty kielich, kiedy stoi przed przygotowaniem darów na kredencji. Jest symbolem uznania, szacunku i wielkości Bóstwa (2 Sm 15,30; Wj 34,33).

KOŁNIERZ, SUTANKA I KOMŻA  DLA MINISTRANTA, w  niektórych parafiach używana jest sutanka ministrancka.
Jest to długa do kostek suknia. Poza sutankami ministranci mogą używać kołnierzy i spódnic. Ich kolor zależy od koloru liturgicznego danego dnia. W wielu diecezjach sutanka nazywana jest inaczej.

BIRET nakrycie głowy różnej barwy i kształtu duchownych katolickich i protestanckich, będące również oznaką piastowanej godności lub urzędu.

MITRA jest ona uroczystym nakryciem głowy biskupa. Składa się ona z dwóch trójkątów połączonych opaską, z dwiema wiszącymi z tyłu taśmami. W liturgii używana od XII w. w dzisiejszej formie. Wykonana z kosztownych materiałów, haftowana srebrem i złotem, wysadzana szlachetnymi kamieniami. Modlitwa odmawiana przy wkładaniu mitry nazywa ją hełmem zbawienia. Zaś symbolika średniowieczna w dwóch jej rogach dopatrywała się symbolu obu Testamentów: Starego i Nowego.

PASTORAŁ, jego prototypu można szukać w starożytności, w lasce służącej do podpierania się, bądź też do przedłużania zasięgu działania. Dlatego laskę uważano za symbol władzy (Wj 4,17; Lb 17,17; 4 Krl 4,29; Ps 22,4; 44,7). Od pastorału biskupa wcześniejszą była laska opata. Poza klasztorami używali jej biskupi, królowie i książęta, jako znaku władzy. Do liturgicznych insygniów biskupa pastorał zalicza się od XI wieku. Gdy chodzi o symbolikę pastorału, to jego zakrzywienie u góry oznacza troskę pasterską biskupa, którym ma odciągać wiernych od zła, jak pasterz owce, i naprowadzać do dobra. Środkowa część pastorału oznacza podporę i symbolizuje służbę ludowi oraz umacnianie jego wiary. Dolna część pastorału ostro zakończona oznacza troskę pasterza w zachęcaniu, napominaniu, a nawet w karceniu. Papież od XII wieku używa pastorału prostego, zakończonego krzyżem równoramiennym.

PIERŚCIEŃ służył on jako oznaka godności. Jego praktyczne znaczenie polegało na wytłaczaniu nim pieczęci. Z wprawioną w oczko pieczątką rytą w metalu lub szlachetnym kamieniu nazywano sygnetem. Najwcześniej w Hiszpanii biskupi nosili pierścienie, bo już od VII wieku. Później zwyczaj ten przyjął się w Galii, a następnie w całym Kościele równocześnie z pastorałem. Według modlitwy odmawianej przy przekazywaniu pierścienia w ramach święceń biskupich, jest on symbolem pieczęci prawdziwej wiary i symbolem zaślubin biskupa z jego diecezją.

PEKTORAŁ To ozdobny krzyż z szlachetnego metalu, zawierający relikwie. Od XII wieku nosili go na piersiach kardynałowie, biskupi i opaci. Krzyż pektoralny wywodzi się z relikwiarzyków noszonych przez duchowieństwo, najpierw na Wschodzie chrześcijańskim, a później na Zachodzie. Były to małe puszki ozdobne, różnych kształtów, z relikwiami świętych męczenników. Zwyczaj zakładania pektorału przez biskupa na czas sprawowania czynności liturgicznych, stał się obowiązkiem dopiero w XVI wieku, po Soborze Trydenckim. Ponieważ pektorał mieści w sobie relikwie świętych męczenników, dlatego stał się on znakiem zwycięstwa nad cierpieniami, nawet nad śmiercią. Zatem z jednej strony pektorał przypomina biskupowi cierpienie, a z drugiej strony oznacza potężną opiekę, jaka spływa na niego z krzyża Chrystusowego dla uchronienia go przed napaściami wrogów zbawienia.

PALIUSZ Jest to biała taśma wełniana, szeroka około siedem centymetrów. Ma ona kształt naszyjnika na dwóch dodanych końcach, z których jeden opada na piersi, a drugi na plecy. Paliusz zdobi sześć czarnych krzyżyków. Używany jest w  liturgii Eucharystycznej gdy  przewodniczy jej arcybiskup metropolita.. Od V wieku nosili go papieże, a od XIII wieku arcybiskupi metropolici. Wręcza im go papież. Paliusz jest znakiem bardziej rozległej władzy duchownej arcybiskupa metropolity. Jest też napomnieniem dla niego, aby przekazanej władzy używał na wzór Chrystusa - Dobrego Pasterza.

PIUSKA to mała, okrągła czapeczka, noszona przez duchownych katolickich na szczycie głowy. Zasadniczo purpurowa dla biskupów i arcybiskupów, czerwona dla kardynałów, biała dla papieża. Piuski noszą również niektóre zakony w kolorach określonych przez konstytucje zakonne; dawniej nosili również duchowni diecezjalni.

TIARA papieska korona, składająca się z trzech diademów (z tego powodu zwana też triregnum), wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem. W tej formie używana od ok. XIII/XIV w. aż do 1965 roku, czyli do pontyfikatu Pawła VI, który przestał jej używać. Tiara to ozdoba nieliturgiczna i jako taka używana była tylko przy okazjach nie związanych z liturgią: procesjach ze świątyni i do niej, ceremonialnych procesjach papieskich oraz przy ogłaszaniu decyzji dogmatycznych. Papież, podobnie jak inni biskupi, używa mitry jako liturgicznego nakrycia głowy.