|
|
|
Naczynia
liturgiczne
Wszystko
co jest niezbędne do sprawowania Eucharystii i nie
tylko.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KIELICH
i PATENA - pierwsze naczynie przeznaczone jest na wino eucharystyczne w
liturgii, wykonane z trwałego, szlachetnego materiału, nie
przepuszczającego płynu. Czara kielicha od wewnątrz jest pozłacana. Przed
oddaniem kielicha do użytku liturgicznego zostaje on poświęcony: po modlitwie
wiernych celebrans stawia go na ołtarzu i wypowiada modlitwę błogosławieństwa,
po czym dopiero następuje przygotowanie darów. Kielich wraz z pateną
należą do najgodniejszych naczyń liturgicznych, w nich
bowiem spoczywają postacie eucharystyczne.
Warto
zaznaczyć, iż przez pierwsze tysiąclecie chrześcijaństwa
Komunii Świętej udzielano wszystkim pod obiema postaciami, dlatego naczynia te
wtedy były znacznie większe niż dzisiaj. Kielich zaopatrzony był w dwa uchwyty
dla podtrzymywania go, zwykle przez diakona. Zanikanie Komunii Świętej pod obiema
postaciami powodowało zmniejszanie się kielicha i pateny, do dzisiejszych
rozmiarów.
Kielich i patena to naczynia, które przypominają
Wieczernik, gdzie "Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał go i
dał uczniom, mówiąc: Bierzcie i jedzcie, to jest moje ciało. Następnie wziął
kielich, dzięki czynił, i dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy; bo to jest
moja krew, Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów"
(Mt
26,26-28; Mk 14,22-25; Łk 22,15-20;1 Kor 11,23-25).
Wynosząc kielich ze stolika na ołtarz chwytamy go lewą ręką, natomiast prawą
przytrzymujemy lekko z góry palkę, aby nie spadła. Welon zdejmujemy z
kielicha przy stoliku. Kielich wynosimy na ołtarz dopiero po zakończeniu
modlitwy wiernych.
|
AMPUŁKI
- to dwa naczynia wykonane ze szkła lub innego
materiału, zawierające wino i wodę, którymi zostanie
napełniony kielich. Ampułki stawia się na szklanej
lub metalowej tacy, która również może służyć do
obmywania rąk. Ampułka z wodą służy również
podczas puryfikacji po Komunii.
Wino i wodę podajemy w następujący sposób: prawą ręką
bierzemy ampułkę z winem {otwartą!), lewą ręką
ampułkę z wodą i podchodzimy do ołtarza. Najpierw
podajemy księdzu wino oraz przekładamy ampułkę z wodą
do prawej ręki. Następnie lewą ręką odbieramy ampułkę
z winem a prawą podajemy wodę.
Po odebraniu wody czynimy lekki skłon głową i wracamy
na swoje miejsce. Przy odchodzeniu od ołtarza uważam
aby zwrot był dokonany we właściwym kierunku.
Do puryfikacji podajemy ampułkę z winem i wodą.
Podobnie jak podczas przygotowania darów ampułkę z winem
bierzemy do prawej, a ampułkę z wodą do lewej ręki i
podchodzimy do ołtarza. Gdy ksiądz wyciągnie kielich
w naszą stronę wlewamy najpierw, wino, następnie ampułkę
z winem zawieszamy na małym palcu lewej ręki, a do
prawej bierzemy wodę i wlewamy w podobny sposób jak
wino. Czynimy to powoli aż do momentu, w którym ksiądz
da znak - lekko, podnosząc kielich. Potem, skłoniwszy
głowę wracamy na swoje miejsce i stawiamy ampułki na
stoliku.
Uwaga: Gdy w ampułce nie ma wina, podajemy tylko ampułkę
z wodą
|
PATENA
KOMUNIJNA - Trzyma ją
ministrant podczas komunii. Chroni ona przed upadkiem na
ziemię Ciała Pańskiego i jego fragmentów -partykuł
.
|
PUSZKA
(CYBORIUM) - jest to naczynie do przechowywania
Eucharystii w postaci chleba. W historii puszka miała różne
rozmiary i różne kształty. W okresie baroku przybrała
kształt zamykanego pucharu. W tej formie używana jest
do dnia dzisiejszego. Na puszkę nakłada się sukienkę
potocznie zwaną welonem, jako znak czci dla Najświętszego
Sakramentu.
|
VASCULUM
- jest to stojące na ogół blisko tabernakulum wypełnione
wodą naczynie, w którym kapłan dokonuje tzw. ablucji
palców po zakończeniu rozdzielania Komunii Świętej.
|
MONSTRANCJA
- naczynie liturgiczne służące do wystawiania Najświętszego
Sakramentu w celu adorowania Go i noszenia w procesji.
Pojawiła się ona w XVI wieku w
związku z rozwojem kultu eucharystycznego. Początkowo
była mała i drewniana. Od baroku przyjęła większe
rozmiary, ozdoby i jest wykonywana z materiałów
szlachetnych.
|
KUSTODIA
- mała puszka służąca do przechowywania hostii, która
przeznaczona jest do publicznych adoracji.
|
MELCHIZEDEK
(LUNA) - Naczynie, które utrzymuje Hostię w
kustodii, wyciąga się je, gdy wystawia się Najświętszy
Sakrament w monstrancji.
|
LAVABO
- Jest to nazwa czynności jaką wykonuje kapłan,
nazwa przedmiotów służących do wykonania tej czynności
nosi nazwę LAWATERZ. Jest to dzbanek (lub większa
ampułka), misa (lub tacka), która służy do obmycia rąk
kapłana w czasie Mszy Świętej. Do
lavabo, zwłaszcza podczas bardziej uroczystych
celebracji, można używać specjalnych naczyń. Gdy
liturgii przewodniczy biskup, wtedy do lavabo używa się
dzbanka i miednicy.
Do obmycia rąk celebransowi niezbędnych jest zazwyczaj
dwóch ministrantów. Jeden bierze ze stolika lawaterz z
wodą oraz tackę, drugi ręczniczek. Podchodzą razem
do ołtarza. Gdy ksiądz wyciągnie ręce, ministrant
pierwszy trzymając lawaterz (dzbanuszek) w prawej,
a tackę pod spodem w lewej ręce obmywa je wodą.
Ministrant drugi podaje rozwinięty ręczniczek. Po
obmyciu rąk czynią lekki skłon głową i odchodzą
|
TRYBULARZ
(KADZIELNICA)
- naczynie umocowane na łańcuszku z zamykającą
przykrywką, do którego na rozżarzone węgle sypie się
ziarenka kadzidła, czyli żywicy i wonnych ziół.
Okadzenie wyraża naszą cześć i hołd dla Boga.
|
NAWIKULUM
(ŁÓDKA) - naczynie z łyżeczką, w którym
przechowuje się kadzidło.
|
KOCIOŁEK
Z WODĄ I KROPIDŁO - Kociołek to naczynie
liturgiczne, w którym znajduje się woda święcona
przeznaczona do pokropienia wiernych podczas
Eucharystii, a także do święcenia określonych
przedmiotów. Początkowo wody święconej
używano do skraplania mieszkań, dla odpędzenia złych
mocy. Dopiero w VIII w. wprowadzono aspersję niedzielną
jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań.
Pierwotnie poświęcano wodę w mieszkaniach wierzących,
a od VI w. w kościołach. Natomiast
kropidło stanowi przedmiot, przy pomocy którego kapłan
kropi wiernych wodą święconą
|
NACZYNIA
NA OLEJ ŚWIĘTY - naczynie w którym przechowuje się
olej święty do udzielania sakramentów takich jak
chrzest, bierzmowanie czy namaszczenie chorych.
|
NACZYNIA
CHRZCIELNE- są to naczynia liturgiczne
wykorzystywane przy udzielaniu sakramentu chrztu. Służą
one do polania głowy dziecka wodą święconą.
|
BURSA
- jest to sztywna torebka do
zawieszenia na szyi, na patenę z Komunią chorych.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BIELIZNA
LITURGICZNA: |
KORPORAŁ
kawałek lnianego płótna, o wymiarach zbliżonych do 50 cm x 50 cm, na
którym stoi kielich i patena z hostią podczas liturgii Eucharystycznej
oraz Najświętszy Sakrament, gdy jest przechowywany i wystawiany.
|
PURYFIKATERZ
ręcznik o długości ok. 35 cm i szerokości 21 cm do osuszania
kielicha, oczyszczania pateny na hostię i obcierania brzegu kielicha
przy Komunii pod postacią wina. Przynosi się go na ołtarz razem z
kielichem na przygotowanie darów.
|
PALKA
- to kwadratowe podwójne płótno lniane zwykle o wymiarach 17 x 17
cm usztywnione przez włożenie kartonu pomiędzy podwójne płótno. Służy
do nakrywania kielicha mszalnego.
|
WELON
- jest to tkanina koloru białego lub koloru ornatu, którą nakryty
jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych. Ponownie kielich
nakrywa się tym welonem po Komunii Świętej.
|
RĘCZNICZEK
- jest to zbliżony formą i wielkością do puryfikaterza kawałek
materiału, którym wyciera się ręce kapłana po lavabo czyli obmyciu,
które następuje po obrzędzie przygotowania darów.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|